Susam (Sesamum indicum) je jedna od najstarijih biljaka na svetu koja se uzgaja zbog svog semena najmanje 5.000 godina.
Pored toga što sadrži neverovatno velike količine kalcijuma i magnezijuma, ova biljka predstavlja i veoma moćan lek.
Zapravo, ona se kao lek koristila još pre 3.600 godina u vreme Egipćana.
Žene iz Vavilona su verovale da mešavina meda i susama produžava lepotu i mladost, dok su rimski vojnici ovu mešavinu konzumirali za dobijanje snage i energije.
U poslednjih 20 godina, pojavili su se brojni naučni podaci o susamu i njegovim komponentama, koje poseduju preko tridesetak terapeutskih svojstava.
S obzirom na to, svako bi trebalo da ima susam, kako u kuhinji, tako i u ormariću za prvu pomoć.
Predstavljamo vam 10 dokazanih medicinskih efekata ove hrane-leka:
Dijabetes
Studija iz 2011. godine je pokazala da ulje susama povećava efektivnost oralnog antidijabetika glibenklamida kod pacijenata koji boluju od dijabetesa tipa 2. Druga studija iz 2006. godine je pokazala da upotreba ulja susama kao jedinog jestivog ulja snižava krvni pritisak i nivo glukoze kod dijabetičara sa povišenim krvnim pritiskom.
Visok krvni pritisak
Studija iz 2006. godine je pokazala da ulje susama ima pozitivan efekat na pacijente sa visokim krvnim pritiskom koji piju diuretike ili beta-blokatore. Zamena svih dijetalnih ulja uljem od susama smanjuje sistolni i dijastolni krvni pritisak na normalni nivo, pored toga što smanjuje lipidnu peroksidaciju.
Među jedinjenjima koja su odgovorna za antihipertenzivni efekat semena susama jesu peptidi koji deluju kao angiotenzin i konvertujući inhibitori enzima.
Gingivitis/zubni plak
Ulje semena susama se već hiljadama godina koristi u tradicionalnoj indijskoj medicini radi oralnog zdravlja. Smatra se da ispiranje usta uljem susama sprečava propadanje zuba, halitozu, krvarenje desni i suvo grlo, kao i da jača zube, desni i vilicu.
Klinička istraživanja su potvrdila da je u rešavanju gingivitisa susam bolji i od hemijskih sredstava za ispiranje usta, kao i da susam znatno smanjuje rast bakterija Streptococcus mutans, koje su povezane sa formiranjem plaka.
Zdravlje dece/ulje za masažu
Studija iz 2000. godine je pokazala da masiranje dece uljem od susama poboljšava njihov rast i spavanje nakon masaže, mnogo više u odnosu na mineralna ulja.
Multipla skleroza
Ulje susama kod miševa sprečava nastanak multiple skleroze smanjivanjem lučenja proteina IFN-gama, ključnog faktora za pokretanje autoimunog zapaljenja i oštećenja nervnog sistema. Ulje susama se takođe ispituje zbog svoje potencijalne pozitivne uloge u lečenju Hantingtonove bolesti.
Oštećenje bubrega uzrokovano antibioticima
Ulje susama štiti od oštećenja bubrega koja može izazvati gentamicin, tako što smanjuje oksidativnu štetu.
Ateroskleroza
Ulje susama sprečava formiranje aterosklerotičnih lezija kod miševa na aterogeničnoj ishrani. Lignan sa antioksidativnim i antiinflamatornim svojstvima u susamu, poznat kao sezamol, poseduje preko dvadesetak farmakološki aktivnih svojstava od kojih većina doprinosi kardiovaskularnom zdravlju.
Depresija
Sezamol se pokazao i kao antidepresiv kod miševa pod hroničnim stresom, jer deluje na oksidativno-nitrozativni stres i zapaljenja.
Oštećenje DNK uzrokovano zračenjem
Sezamol se pokazao kao odlična zaštita DNK od gama zračenja, zahvaljujući svojim antioksidativnim svojstvima. On može da smanji smrtnost kod ozračenih miševa tako što sprečava oštećenje creva i slezine.
Kada se uporedi sa drugim moćnim antioksidantom, melatoninom, sezamol se pokazao kao 20 puta efektivniji hvatač slobodnih radikala.
Rak
Susam sadrži liposolubilni lignin sa fitoestrogenim svojstvima, poznat kao sezamin, a on je proučavan zbog sprečavanja širenja ćelija raka sledećih vrsta:
- Leukemija
- Multipli mijelom
- Rak debelog creva
- Rak prostate
- Rak dojke
- Rak pluća
- Rak pankreasa
Ovakvo delovanje protiv raka je povezano sa razmenom signala NF-kapaB proteinskog kompleksa.
Susam, pored belog luka, meda, kurkume i još nekih supstanci, zaslužuje da bude prihvaćen kao pristupačan i jeftin lek koji uz redovnu konzumaciju može da spasi život.
