Šta je kreatinin kinaza ?
Kreatin kinaza ili kreatin fosfokinaza je enzim koji se uglavnom nalazi u mozgu, skeletnim mišićima i srcu. Kreatin kinaza je enzim koji katalizuje reverzibilnu fosforilaciju kreatina ATP. Krajnji proizvod, fosfokreatin, je lako dostupan izvor energije za ćelije.
Kreatin kinaza u krvi je povišena uglavnom kod srčanog udara, kada je oštećen srčani mišić, ili u uslovima koji proizvode oštećenja skeletnih mišića ili mozga. Kreatin kinaza se često pogrešno naziva kreatinin kinaza.
Ljudi koji imaju veću mišićnu masu imaju viši nivo kreatin kinaze – iz tog razloga, muškarci generalno imaju tendenciju da imaju veće vrednosti nego žene.
Bilo koja vrsta oštećenja mišića, uključujući i davanje injekcija, privremeno može dovesti da kreatin kinaza u krvi bude povišen.
Nizak nivo kreatin kinaze se može videti u ranoj trudnoći.
Kreatinin kinaza u krvi
Kreatin kinaza test meri količinu kreatin kinaze (CPK) prisutne u krvi. Kreatin kinaza u krvi se meri za procenu oštećenja tkiva u mozgu, mišićnom tkivu ili srcu. Kada su tkiva oštećena, kreatin kinaza ”curi” iz tkiva u krv.
Test se koristi za dijagnozu i procenu sledećih stanja:
– srčani udar
– bol u grudima
– oštećenja mišića
– rani dermatomiozitis
– polimiozitis
– distrofija mišića
Takođe se koristi za razliku između postoperativne infekcije i maligne hipertermije, što je brzi porast telesne temperature.
Krvna slika kratinin kinaza
Muškarci
6-11 godina: 150-499 U/l
12-17 godina: 94-499 U/l
> ili = 18 godina: 52-336 U/l
Žene
6-7 godina: 134-391 U/l
8-14 godina: 91-391 U/l
15-17 godina: 53-269 U/l
> ili = 18 godina: 38-176 U/l
Kreatinin kinaza povišen
Postoje tri različite forme kreatin kinaze koje se mogu meriti: CK-MM (nalazi se u skeletnim mišićima i srcu), CK MB (uglavnom se nalazi u srcu) i CK-BB (nalazi se u mozgu). Povišen nivo kreatin kinaze, posebno CK-MB, javlja se nekoliko sati nakon infarkta kako ćelije srčanog mišića umiru. Nivo ovog enzima nastavlja da raste u prvih 18 do 24 sata nakon srčanog udara i polako se vraća u normalu nakon nekoliko dana. Ako je nivo kreatin kinaze povišen, specifičniji test (troponin) može pomoći da se potvrdi prisustvo srčanog udara.
Trauma i drugi uslovi koji oštećuju skeletne mišiće su takođe povezani sa povećanim nivoom kreatin kinaze. U nekim slučajevima, kreatin kinaza test se može koristiti za detektovanje stanja mišića poput polimiozitisa (stanje okarakterisano kao upala mišića), ili da se proceni stepen oštećenja mišića. Kada je enzim kreatin kinaza visok, to može da upućuje i na moždani udar i druge oblike oštećenja mozga. Kreatin kinaza povećan može signalizirati srčani udar ili druga hitna stanja. Tražite hitnu medicinsku pomoć ukoliko vi ili neko koga poznajete imi ozbiljne simptome, kao što su bol ili pritisak u grudima, i otežano disanje praćeno obilnim znojenjem i ubrzanim pulsom (tahikardija); ili paraliza; iznenadna slabost ili utrnulost na jednoj strani tela; ili konfuzija ili gubitak svesti, čak i na kratko.
Budući da povišen kreatin kinaza može biti zbog ozbiljnih bolesti ili stanja, propust u lečenju može dovesti do značajnih komplikacija, čak i trajnog oštećenja. Kada vaš lekar utvrdi osnovni uzrok povišenog kreatin kinaze, veoma je važno da pažljivo pratite preporučeni plan lečenja kako bi se smanjio rizik od mogućih komplikacija, uključujući: oštećenje mozga, invaliditet, otkazivanje srca.
Napomena:
Vežbanje i trauma mišića (kontaktni sportovi, saobraćajne nezgode, intramuskularne injekcije, hirurgija, konvulzije, ujed ose ili pčele, opekotine) mogu povećati serumske vrednosti kreatin kinaze.
Saznajte više>>> Povišen kreatinin u krvi
Kreatinin kinaza snižen
Ukoliko je pak kreatin kinaza snižen – šta to može da znači? Kreatin kinaza nizak se može videti u ranoj trudnoći. Takođe, kreatin kinaza smanjen može ukazivati na alkoholnu bolest jetre ili reumatoidni artritis.
