Artičoka ili Cynara scolymus poreklom je afrička biljka i potiče iz Etiopije. Stari su je Grci i Rimljani izuzetno cenili i brižljivo uzgajali. Njen sočni cvet i mesnati listovi važili su za specijalitet na trpezi, a čuveni Discorides je čaj od lišća artičoke davao svima koji su imali muke sa varenjem, ili nedostatak apetita. U isto vreme je od izdrobljenog korena artičoke spravljao melem koji se mazao ispod pazuha i po ostalim delovima tela, jer je efikasno otklanjao neprijatne mirise.
U XV veku evropski vidari su artičoku predstavljali kao biljku dugovečnosti, a u nekim krajevima je nudili kao afrodizijak. Prva ozbiljna istraživanja artičoke kao medicinske biljke sproveli su francuski naučnici početkom XX veka. Utvrđeno je da su veoma lekoviti list i sok cele biljke. Kada govorimo o listu artičoke, medicinski značaj nemaju debeli mesnati listovi raspoređeni kao zalisci oko cvetne krune, već se lekoviti sastojci kriju u listovima koji rastu duž stabljike.
Francuski istraživači ustanovili su i dokazali da artičoka ima višestruka lekovita svojstva:
-pomaže kod tegoba u varenju
-u terapiji bolesti jetre i žuči
-za bolji apetit
-olakšava simptome upaljenog debelog creva
-snižava holesterol
-stimuliše mokrenje
-pomaže kod peska u bubregu…
Artičoka je bila sastavni deo mnogih narodnih recepata za podsticanje lučenja žuči, a koristila se vekovima i za spravljanje ukusnih i lekovitih aperitiva. Od lišća artičoke, bilo svežeg ili sušenog, pripremaju se čaj, ili ekstrakt. Danas je suvi ekstrakt lišća, u obliku kapsula ili tableta, najčešće u upotrebi kao lek.
Proučavanja medicinskog delovanja artičoke počela su početkom XX veka, kada su francuski istraživači potvrdili njena blagotvorna dejstva na bubrege, jetru i žučnu kesu, a zatim to i dokazali kroz brojna klinička ispitivanja. Polovinom veka Italijani su iz artičoke izdvojili sastojak cinarin, koji je naknadno sintetisan i korišćen sve do 80.-tih godina, za poboljšanje rada jetre i žuči, kao i snižavanje holesterola. Artičoka sadrži i minerale, dosta vitamina A, gorke tvari, eucin… Lekovitost se krije, pre svega, u gorkim supstancama.
U Evropi je i zvanično priznata upotreba lista artičoke, kao leka kada su u pitanju ozbiljnije tegobe u varenjenju. Radi se o skupu simpotoma i smetnji vezanih za poremećenu funkciju žuči i jetre.
Godine 1997. objavljeni su rezultati kliničkih istraživanja sprovedenih u Francuskoj i Italiji na više od 1000 pacijenata koji su 4-6 nedelja uzimali ekstrakt lista artičoke. Svi su osećali značajno poboljšanje, nije više bilo mučnine, povraćanja, bolova, nadimanja, poremećaja stolice itd.
Iste godine sprovedeno je ispitivanje na grupi od 25 obolelih od vrlo teških poremećaja u varenju, a glavni uzrok je bila neadekvatna funkcija žuči.Šestonedeljna terapija ekstraktom lista artičoke uočljivo je olakšala tegobe stimulišući uspešno lučenje žuči i dovodeći ga gotovo na normalu, u relativno kratkom vremenskom periodu.
Istraživanje američkih stručnjaka tokom 2001. godine na 454 pacijenta koji su imali ozbiljnije digestivne probleme vezane za poremećaj rada i jetre i žuči, dalo je takode nedvosmislene rezultate, jer su tegobe kod svih ispitanika kojima je davana artičoka umanjene za više od 40 posto tokom šestonedeljne terapije.
Artičoka protiv holesterola
Artičoka je blagotvorni dar prirode za snižavanje visokog holesterola i veoma važan pomoćnik u borbi protiv ateroskleroze. U periodu između 1998.-2003, vršeno je nekoliko ispitivanja u Francuskoj i Americi, upravo sa takvim pacijentima, sa onima koji su imali znatno povišen holesterol i trigliceride u krvi.
Kod eksperimentalne grupe, koja je redovno dobijala ekstrakt lista artičoke, u odnosu na pacijente koji su koristili uobičajene lekove, pad nivoa holesterola bio je ved za 20%. U isto vreme je uočeno da je i nivo ostalih masnoća u krvi znatno smanjen.
Artičoka leči debelo crevo
Svojstva artičoke izuzetno su efektna kada su u pitanju problemi sa debelim crevom, razne upale, oštećenja sluzokože ili iritiranost. Kliničko ispitivanje 297 dobrovoljaca u Nemačkoj pokazalo je vidno poboljšanje u 97% slučajeva.Artičoka je bila daleko delotvornija od bilo kog drugog lekovitog preparata!
Čaj li ekstrakt artičoke
Artičoka čaj ili ekstrat pomaže varenje masti, smanjuje ureu u krvi, čisti otrove iz jetre, ubrzava izlečenje od žutice, pomaže kod gihta, reume, pedagre…
Starijim ljudima olakšava tegobe posebno u slučaju tzv. azotemije, tj. trovanja otrovima vlastitog tela do koga dolazi od obolelih bubrega, zastoja mokraće i slično.
UPOZORENJE
Pacijenti koji imaju zapušeni žučni kanal ili kamen u žuči, ekstrakt artičoke mogu da koriste jedino uz dogovor sa lekarom.
