Zapaljenje tankog creva
Postoji akutni i hronični oblik zapaljenja sluzokože tankog creva – e’nteritis. Zapaljenje obično zahvata istovremeno i sluzokožu želuca i debelog creva (koJona) pa imamo gastroenteritis i enterskolitis. Najčeći su infektivni (zarazni) uzroci i to virusi i bakterije, rede gljivice i paraziti. Virus gripa je najčešći virus (crevni grip). Najčešće bakterije su: šigele, salmonele i stafilokoke a rede strep-
Simptomi
Hronično zapaljenje tankog creva obično je nastavak akutnog. Simptomi su: proliv ili zatvor ili naizmenična pojava proliva i zatvora, nadimanje, neprijatan zadah stolice.
tokok i ešerihia koli. Oni su izazivači trovanja hranom -tifusa, kolere i dizenterije. Kod duge upotrebe atibiotika koji uništavaju normalnu crevnu floru, javlja se stafilokokni en-teritis. Crevni grčevi (kolike) i proliv kao i uporno povraćanje, povišena temperatura i gubitak tečnosti (dehidratacija) simptomi su akutnog zapaljenja.
Kronova bolest
Posebni oblici zapaljenja tankog creva su nekroza i tzv. Kronova bolest, tj. zapaljenje koje zahvata sluzokožu pretežno završnog dela tankog creva (ileuma) iako može da se lokalizuje od usne duplje do debelog creva.
Kronova bolest zahvata ceo zid tankog creva. Uzrok nije jasan. Pominju se razne bakterije, virusi, poremećaji imuniteta i genetski uzroci.
Simptomi su: grčevi u trbuhu, temperatura, proliv. Leci se dijetom i lekovima. Komplikacije Kronove bolesti su krvarenje, fistule (nenormalna komunikacija sa spoljnom ili unutrašnjom sredinom), perforacija i suženje šupljine creva.
Zapaljenje debelog creva
Zapaljenje debelog creva (kolitis) zahvata sluzokožu debelog creva. Simptomi oboljenja debelog creva (kolona) javljaju se u odmakloj fazi ili tek u slučaju komplikacija a to su zatvor ili proliv (najvažniji znaci), bol u kasnoj fazi zapaljenja (za bolesti rektuma su tipični lažni pozivi na stolicu) i krvarenje (neprimetno ili vidljivo). Ako krv prekriva stolicu, najverovatnije potiče od hemoroida (proširenih vena) i to je svetlocrvena krv. Hemoroidi mogu biti spoljni i unutrašnji (koji su značajniji jer stvaraju komplikacije). Oni u početku ne prolaze kroz anus (čmar) a kasnije ispadaju van, te se povređuju, inficiraju, prskaju i krvare.
Hronični kolitis izazivaju amebe, bakterije salmonele i šigele. Javlja se posle preležane dizenterije, tokom upotrebe antibiotika (antibiotski kolitis), posle zračenja, na bazi tuberkuloze.
Postoji i grizlično zapaljenje (hronični ul-cerozni kolitis) – akutni, hronični i povratni oblik. Znaci bolesti su: učestale krvavo-sluzave stolice (i 30 za 24 časa), crevni grčevi i povišena temperatura. Komplikacije su suženje creva, krvarenje, zapaljenje trbušne maramice (peritonitis), prelazak u karcinom (maligna degeneracija) koji daje metastaze u jetru, pluća ili mozak.
Zapaljenje slepog creva
Reč je o akutnom ili, ređe, hroničnom zapaljenju crvuljka, pridodatnom delu cekuma (slepog creva kao početnog dela debelog creva). Javlja se u svakom životnom dobu ali je najčešće između 13. i 39. godine. Nasleđe ima značaj za nastajanje zapaljenja.
Postoje dva oblika akutnog zapaljenja. Prvi je zapušenje (opstrukcija) šupljine crvuljka (apendiksa) stvrdnutim crevnim sadržajem, parazitima, kamenjem, priraslicama ili tumorima i to je teži oblik bolesti. Drugi je zapaljenje samoga zida crvuljka. Kod prvog oblika može da dođe do prskanja zida i do gangrene (truležnog zapaljenja) kada sadržaj dospe do trbušne maramice. Bolest počinje jakim bolom u gornjem delu trbuha (koji seva u desni bok i leđa), naukom, gađenjem i povraćanjem. Posle 12 sati, bol se premešta u desni preponski predeo trbuha i javlja se povišena temperatura. U prva dva dana od početka izvodi se hirurško odstranjivanje crvuljka.
Hronično zapaljenje karakteriše tup bol i osetljivost desnog preponskog predela. Dijagnoza kod dece je teška. Ona odbijaju hranu, nemirna su, povraćaju a trbuh je tvrd u desnom preponskom predelu trbuha. Samo rana dijagnoza bolesti spašava život. Tok zapaljenja slepog creva kod starih nije tipičan (nema bola ili nije tipičan). Dijagnoza se postavlja kasno.
Opstrukcija ili zapušenje creva
Zapušenje creva (ileus) je stanje kada je onemogućen prolaz sadržaja creva (čvrstih materija, gasa ili tečnosti). Zapušenje može biti mehaničko (zapaljenje, povreda, tumor, kamen, strano telo, paraziti, bruh), uslovljeno nervnim poremećajima (paraliza creva) ili trombozom i embolijom krvnih sudova creva. Bolest počinje naglo: bol u trbuhu u vidu kolika (grčeva) koji kasnije biva neprekidan, povraćanje, zatvor i nedostatak vetrova (flatusa). Terapija je hirurška – mora se ukloniti uzrok, jer je ileus samo simptom tj. znak neke druge bolesti u trbuhu. Neke vrste i Isusa zahtevaju hitnu hiruršku intervenciju, kao stoje uklještena kila kao najčešći razlog ileusa. Terapija zavezanih creva na bazi grča (spazma) i paralize creva određuje se prema uzroku ileusa (u trbuhu i van trbuha).
