Akutni edem pluća je hitno dramatično stanje koje zahteva neodložno i adekvatnu intervenciju, a karakteriše ga po život opasno nakupljanje tečnosti u plućima tj. U plućnim alveolama (zbog povišenog plućnog kapilarnog pritiska ili poremećene propustljivosti kapilarno – alveolarne membrane pluća).
Podela
Podela akutnog edema pluća vrši se na osnovu uzroka koji je doveo do njegovog nastanka. Akutni edem pluća može biti kardiogenog i nekardiogenog porekla.
Akutni edem pluća kardiogenog porekla
Uzroci koji dovode do nastanka ovog tipa plućnog edema su srčana insuficijencija (nedovoljna snaga srčanog mišića), teški poremećaji ritma i stanja srca kod kojih dolazi do povećanja pritiska u hidrostatskog plućnim kapilarima. Simptomatologija akutnog plućnog edema je vrlo karakteristična i retko predstavlja dijagnostički problem.
Karakteristična slika je prinudni položaj. Pacijent zauzima sedeći položaj jer lakše diše. Disanje je vrlo čujno, teško i ubrzano. Sputum (ispljuvak) je pjenušav, a može imati primese krvi. Auskultatorni (slušanje pluća slušalicama – stetoskopom) se obostrano čuju vlažni šumovi. Srce ubrzano radi, a vene su na vratu nabrekle. Pacijent je cijanotičan (poplavljena koža i sluzokoža) i obliven znojem. Preznojavanje je vrlo obilno i stalno.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu karakteristične kliničke slike, EKG-a, laboratorijskih analiza, merenje saturacije (zasićenosti) kiseonika u krvi, laboratorijskog određivanja parcijalnih pritisaka gasova (kiseonika i ugljen-dioksida). Na rengenskoj snimci pluća takođe se vide promene.
Lečenje
Lečenje akutnog edema pluća zavisi od toga da li je krvni pritisak snižen, normalan ili povišen. Terapija akutnog edema pluća kod normotenzije (normalnog pritiska) ili hipertenzije (povišenog pritiska) sprovodi se sa ciljem da se osigura normalna funkcija respiratornog i kardiovaskularnog sistema. Funkcija pluća se osigurava, ako postoji indikacija za to, endotrahealni intubiranjem i aplikacijom određenih medikamenata (bronhodilatatorima).
Nepohodno je rasterećenje srca i to se postiže pre svega smanjenjem dotoka krvi u srce. Pacijent treba biti u sedećem položaju, a na taj način se smanjuje dotok venske krvi u srce. Terapija akutnog edema pluća kod hipotenzije i kod kardiogenog šoka se razlikuje od prethodne i to u kardiocirkulatornoj terapiji. Prijmeni lekova je prema razvoju kliničke slike.
Akutni edem pluća nekardiogenog porekla
Pojačanu propustljivost kapilarno-alveolarne membrane bez povećanja plućnog kapilarnog pritiska uzrokuju infekcije, hipoalbuminemija, inhalacija toksičnih supstanci, akutni hemoragični pankreatitis, povrede grudnog koša, opekotine, masna embolija, lekovi (heroin), spaseni utopljenik …
Razvoj edema pluća nekardiogenog porekla zasniva se na oštećenju normalne propustljivosti kapilarno-alveolarne membrane pod delovanjem endogenih (koje stvara sam organizam) i egzogenih (koji su uneseni u organizam iz spoljašnje sredine) toksina.
Edemi usled dugotrajne gladi, nefrotski sindrom i relativno sniženje intraalveolarnog pritiska npr. Prilikom brzog izranjanja iz vode mogu dovesti do razvoja plućnog edema. Simptomi ovog oblika edema pluća su isti kao i kod kardiogenog plućnog edema. Kod inhalacionih trauma (otrovni gasovi) može se javiti slika slična napadu bronhijalne astme.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na sličan način kao kod edema pluća kardiogenog porekla.
lečenje
Terapija zavisi o razvoju kliničke slike.
