Gljiva sunčanica (lat. Macrolepiota Procera) kod nas je još poznata i pod nazivima kozarka, prstenka, srndać i suncobran gljiva (zbog svog izgleda). Sunčanica je jedna od najpoznatijih jestivih gljiva koja je veoma česta, raste na raznim nadmorskim vidsinama i može se naći u gotovo svim šumama, ali isto tako i na livadama i u voćnjacima. Najviše je rasprostranjena u mešovitim i bagremovim šumama. Sunčanica raste u doba kasnog leta i jeseni odnosno u periodu od septembra do novembra. Jestivi deo ove gljive jeste tzv. šešir, odnosno gornji deo i zahvaljujući njemu sunčanica se ubraja među najukusnije gljive.
Šešir, odnosno gornji deo gljive sunčanice je okrugao i jajolik, prosečnog prečnika od 10 do 30 cm. Boja gornjeg dela gljive sunčanice jeste sivosmeđa sa tamnijim ljuspama. Drška sunčanice može dostići visinu između 20 i 40 cm, tanka je, valjkasta, šuplja i obrasla tamnosmeđim ljuspama. Drška sunčanice je na dnu zadebljana i šuplja i na njoj se nalazi takozvani trajni prsten koji se može pokretati. Meso sunčanice je bele boje (mada često može imati primese ružičaste boje), mekano, prijatnog je mirisa i ukusa.
Sunčanica je, kao što smo već napomenuli, veoma česta gljiva koja raste u skupinama. Kada je u pitanju njeno branje i skupljanje, najbolje je da to prepustite nekom stručnjaku jer se gljiva sunčanica zbog svog izgleda vrlo lako može pomešati sa tzv pilatovom sunčanicom (lat. Macrolepiota Rhacodes), koja je otrovna. Kada je u pitanju sunčanica gljiva, koja nije otrovna, kao jestivi deo preporučuje se samo gornji deo jer je njena drška veoma žilava.
Sunčanica gljiva ne samo da je jestiva nego se u kulinarstvu smatra pravim specijalitetom. Može se spremati i kao predjelo i kao glavno jelo. Može se spremiti na sasvim jednostavan način tako što se pohuje i kao takva je odlično predjelo. Gljivu sunčanicu možete i grilovati kada je prethodno premažete maslacem ili maslinovim uljem. Evo jednog od najpoznatijih i najjednostavnijih recepata sa gljivom sunčanicom.
Sunčanica sa slaninom
Da biste napravili sunčanicu sa slaninom potrebni su vam sledeći sastojci:
- 500 g sunčanica gljiva
- 150 g slanine
- 1 glavica crnog luka
- 1 kašičica maslaca
- 1 dl kisele pavlake
- 1 ljuta papričica
- So
- Biber
Priprema
Sunčanicu prvo pažljivo očistite i isecite na krupnije komade. Tanko isečenu slaninu propržite na maslacu, pa dodajte sitno seckani luk, sunlanicu, so, biber i ljutu papričicu. Kada dodate ove sastojke, nastavite da krčkate 15-ak minuta. Kada sklonite sa šporeta, dodajte kiselu pavlaku, dobro promešajte i jelo sa sunčanicom je spremno.
Važne napomene
I pored detaljnog opisa izgleda gljive sunčanice uovom članku, kao što smo već napomenuli, nikako je nemojte brati bez pomoći stručnog lica. Nikada nemojte brati stare, veoma male pečurke, one koje su grizle životinje ili gljive koje su iščupane iz zemlje. Najbolje je da ih konzumirate istog dana kada su i ubrane, jer se one veoma brzo kvare. Nikada nemojte jesti sirovu sunčanicu niti bilo koju drugu gljivu.
