Prisustvo velikih količina sluzi u stolici može biti pokazatelj digestivnog oboljenja poput sindroma iritabilnog creva, bakterijske infekcije, ulcerativnog kolitisa, Kronove bolesti ili zatvora.
U tekstu ispod nalaze se informacije o medicinskim stanjima za koja se veruje da su uzroci pojave sluzi u stolici.
Sluz je bistra, viskozna tečnost koja se proizvodi i luči iz mukozne membrane koja oblaže telesne šupljine. Ove membrane oblažu disajne puteve, digestivni i urogenitalni trakt. Iako je glavna komponenta sluzi glikoprotein koji se zove mucin, ona takođe sadrži i vodu, neorganske soli, epitelne ćelije itd. U respiratornom traktu, sluz vlaži inhaliran vazduh i zarobljava alergene i patogene. U slučaju digestivnog trakta, sluz deluje kao lubrikant i time štiti sluzokožu digestivnog trakta. Takođe olakšava nesmetano kretanje otpada unutar debelog creva.
Iako je normalno da se u stolici nalaze male količine bistre sluzi, prisustvo velikih količina sluzi i/ili promena boje i stalnost stolice često upućuju na postojanje zdravstvenog problema.
Šta izaziva sluz u stolici?
Mnogo češće se veruje da inflamatorna bolest creva doprinosi višku sluzi u stolici. Termin „inflamatorno oboljenje creva“ (IBC) se odnosi na grupu medicinskih stanja koje imaju veze sa oboljenjem tankog ili debelog creva. Međutim, osim IBC, i druga medicinska stanja mogu izazvati sluz u stolici.
Konstipacija (zatvor stolice)
Osobi je dijagnostikovan zatvor kada on/ona ima stolicu manje od tri puta nedeljno. Loša ishrana, neadekvatni unos vode i tečnosti, nedostatak fizičke aktivnosti, produžena upotreba nekih lekova, zloupotreba laksativa itd., samo su neki od zajedničkih faktora koji doprinose pojavi zatvora. Pored neredovne stolice, opstipaciju karakteriše i osećaj nepotpunog pražnjenja creva, teškog pražnjenja creva usled tvrde stolice, nadutost i bol. Kada stolica postane tvrda i suva, pogođeni pojedinac mora da se napreže tokom pražnjenja creva. Ovo može da ga/je učini podložnim razvoju analne fisure, izazove pojavu hemoroida ili prolaps rektuma. Rektalni prolaps predstavlja stanje u kom dolazi do protruzije (ispadanja) sluzokože ili celog zida rektuma kroz analni otvor. Rektalni prolaps može dovesti do sekrecije i pojave sluzi u stolici.
Šigeloza
Šigeloza se odnosi na crevnu infekciju koja je uzrokovana Shigella bakterijom. Ova bakterija se može preneti kontaktom sa zaraženim ili konzumiranjem kontaminirane hrane i vode. Grčevi u stomaku, groznica, mučnina, povraćanje, dijareja i prisustvo sluzi ili krvi u stolici su neki od uobičajenih simptoma ove infekcije. Osim Shigella bakterije, i ostale bakterije kao što su Salmonella, Escherichia coli, Campylobacter itd. mogu izazvati zapaljenje sluzokože creva.
Ulcerozni kolitis
Ulcerozni kolitis je vrsta inflamatornog oboljenja creva pri kom se obloga debelog creva i rektum upale. Oni koji imaju porodičnu istoriju ulceroznog kolitisa poseduju veći rizik od razvoja ovog upalnog stanja. Dijareja, abdominalni bol, grčevi, rektalni bol i prisustvo sluzi, gnoja ili krvi u stolici su neki od uobičajenih simptoma ulceroznog kolitisa. Ulcerozni proktitis je blaži oblik ovog stanja u kome upala utiče samo na rektum. Osim što izaziva bol u abdomenu i rektumu, ovo stanje takođe može izazvati simptome kao što su rektalno krvarenje, proliv, sluz u stolici, itd.
Kronova bolest
Kronova bolest je drugi tip inflamatorne bolesti creva koju karakteriše upala gastrointestinalnog trakta. Tačan uzrok Kronove bolesti je nepoznat, ali se veruje da bi zapaljenje moglo da bude rezultat abnormalne reakcije imunog sistema. Genetika i faktori sredine mogu imati važnu ulogu u razvoju ovog stanja. Kronova bolest može biti i nasledna, pa će oni koji imaju porodičnu istoriju ovog hroničnog zapaljenja imati veće šanse da ga dobiju. Najčešći simptomi ovog stanja uključuju čest proliv, bolove u stomaku, grčeve, gubitak apetita, gubitak težine, zamor, rektalno krvarenje, sluz u stolici, itd. Pacijenti mogu razviti analnu fisuru (rascep na sluzokoži analnog kanala) ili fistulu (mali kanal koji se razvije između analnog kanala i kože oko anusa).
Sindrom iritabilnog kolona („nervozna“ creva)
Tačan uzrok sindroma iritabilnog kolona (IBS) nije poznat, ali postoje teorije koje povezuju povećanu osetljivost creva sa lošom komunikacijom između mozga i creva. Veruje da oni koji su bili pogođeni akutnom infekcijom gastrointestinalnog trakta imaju veće šanse da razviju IBS. IBS može prouzrokovati proliv ili zatvor, a neke od obolelih osoba mogu imati i oblik IBS koji može prouzrokovati i oba navedena stanja naizmenično. Ljudi koji su pogođeni IBS-om koji uzrokuje proliv će verovatno pronaći i sluz u stolici. Obolele osobe će pored navedenih simptoma osetiti i bol u trbuhu, nadutost, promene navika pražnjenja creva, retku i vodenu stolicu itd.
Divertikulitis
Divertikuloza je medicinsko stanje koje se karakteriše razvojom divertikuluma, kesastim proširenjima u sluznici debelog creva prouzrokovanim pritiskom tvrde stolice. Ove kesice nastaju na slabim tačkama na debelom crevu. Ovo stanje je uglavnom bez simptoma. Međutim, simptomi se mogu pojaviti kada bakterije iz fekalne materije koja je zarobljena u ovim torbama počnu da deluju. Ovo može izazvati divertikulitis (zapaljenje divertikuluma), što opet može dovesti do simptoma kao što su bol u trbuhu, grčevi, mučnina, povraćanje, temperatura itd. Pogođeni pojedinac može iskusiti i zatvor, proliv i sluz ili krv u stolici.
Pored navedenih uslova, prisustvo sluzi u fekalijama može biti uzrokovano i intelorancijom na laktozu, usled prevelikog namnožavanja bakterija, opstrukcije creva ili rektalnim čirevima. Tačan uzrok se može utvrditi analizom medicinske istorije pacijenta i obavljanjem fizičkih pregleda i dijagnostičkih testova. Iako se simptomi mogu ublažiti lekovima ili drugim opcijama lečenja, donošenje određenih promena u načinu života je izuzetno bitno kada je u pitanju tretiranje tegoba sa digestivnim traktom. Zdrava ishrana i povećan unos vode će se sigurno pokazati korisnim.
