Proteus mirabilis bakterija je deo normalne flore ljudskog gastrointestinalnog trakta. Takođe se može naći u vodi i tlu. Kada taj organizam, međutim, ulazi u urinarni trakt, rane ili pluća može postati patogen. Proteus mirabilis obično izaziva infekciju urinarnog trakta i formiranje kamena.
Mikrobiološke karakteristike:
Proteus mirabilis je deo porodice Enterobacteriaceae. To je mali gram-negativni bacil i fakultativni anaerob. Proteus mirabilis se odlikuje sposobnošću da fermentira maltozu i nemogućnost da fermentira laktozu. Ova bakterija ima sposobnost da se izduži i izlučuje polisaharid u kontaktu sa čvrstim površinama, što je čini izuzetno pokretljivom na stvarima kao što je medicinska oprema.
Da li postoje simptomi
Proteus mirabilis može da izaziva različite simptome, u zavisnosti od lokacije infekcije, tj. u zavisnosti od bolesti koju izaziva.
Proteus mirabilis u urinu
Bilo da se javlja kod dece u mokraći, u trudnoći ili kod odraslih – najčešća infekcija koja uključuje Proteus mirabilis nastaje kada ove bakterije prelaze u uretru i mokraćnu bešiku. Trudnice su generalno podložne asimptomatskim urinarnim infekcijama, stoga se kod njih, pored drugih čestih bakterija, često može izolovati i Proteus mirabilis u urinu. Razlog da su crevne bakterije povezane sa infekcijama urinarnog trakta je zbog blizine analnog otvora do vagine i uretre.
Iako je poznato da Proteus mirabilis uglavnom izaziva infekciju urinarnog trakta, većina infekcija urinarnog trakta su zbog E. coli. Infekcije urinarnog trakta izazvane Proteus mirabilis bakterijom se javljaju obično kod pacijenata pod dugoročnom kateterizacijom. Utvrđeno je da se bakterije kreću i stvaraju enkrustacije na urinarnom kateteru. Enkrustacije mogu dovesti do toga da kateter blokira.
Simptomi za uretritis su blagi, uključujući učestalo mokrenje i prisustvo belih grudvičastih ćelija u urinu. Simptomi cistitisa (infekcija mokraćne bešike) se lakše mogu razlikovati i uključuju bol u leđima, koncentrisani izgled urina, urunarnu hitnost, hematuriju (prisustvo crvenih krvnih zrnaca u mokraći), suprapubični bol, kao i povećanu učestalost mokrenja i prisustvo belih grudvičastih ćelija u urinu.
Pijelonefritis (bubrežna infekcija) može se javiti kada bakterija migrira iz donjeg urinarnog trakta. Pijelonefritis je obeležen mučninom i povraćanjem. Proteus mirabilis može da uđe u krvotok kroz rane. To se dešava sa kontaktom između rane i inficirane površine. Bakterije izazivaju zapaljenski odgovor koji može da izazove sepsu i sistemski sindrom inflamatornog odgovora (SIRS). SIRS ima stopu smrtnosti između 20 i 50%. Proteus mirabilis mogu takođe, mada ređe, kolonizovati pluća. Ovo je rezultat zaražene opreme za disanje u bolnici i uzrokuje zapaljenje pluća. Simptomi upale pluća uključuju groznicu, jezu, bol u grudima i kašalj.
Prostatitis se može javiti kao posledica Proteus mirabilis infekcije, izaziva visoku temperaturu, drhtavicu i osetljivost prostate kod muškaraca.
Kako se prenosi
Kako se dobija Proteus mirabilis? Infekcije izazvane P. mirabilis bakterijom se najčešće javljaju među pacijentima u staračkom domu. Ove infekcije su najčešće uzrokovane zaraženom medicinskom opremom, uključujući katetere, nebulizatore (odgovorni su za inhalaciju) i rukavice za pregled (infekcija rana). Dužina kateterizacije je direktno povezana sa incidencom infekcije. Svaki dan kateterizacije daje stopu infekcije od 3-5%.
Infekcije urinarnog trakta izazvane Proteus mirabilis se javljaju često kod seksualno aktivnih žena i muškaraca, posebno onih koji imaju nezaštićen seksualni odnos. Mlađe žene su u većem riziku od mlađih muškaraca; međutim, stariji ljudi su pod većim rizikom od starijih žena zbog pojave bolesti prostate.
Proteus mirabilis u nosu
Proteus mirabilis u nosu se može pronaći kao dijagnoza kod mnogih pacijenata, iako ovoj bakteriji svakako nije mesto ovde. Naime, ova bakterija prvenstveno izaziva urinarne infekcije. Smatra se da je način prenosa svakako neadekvatna higijena nakon korišćenja toaleta, kada se inficiranim rukama dodiruje nos. Lečenje je prvenstveno antibiotskim kapima za nos.
U ejakulatu
Proteus mirabilis ulazi u sastav fiziološke flore gastrointestinalnog trakta, međutim, kod imunodeficijentnih stanja izaziva infekciju urogenitalnog trakta. Proteus mirabilis u ejakulatu je veliki terapijski problem i lečenje prvenstveno treba sprovesti dizanjem imuniteta, a antibioticima samo kada su smetnje koje izazivaju velike.
Infekcija urogenitalnog trakta muškarca je osnovni faktor koji ometa normalnu spermatogenezu i može uticati na plodnost.
Kao što smo rekli, prostatitis se može javiti kao posledica Proteus mirabilis infekcije, a simptomi su: visoka temperatura, drhtavica i osetljivost prostate.
Lečenje
Terapija za Proteus mirabilis infekcije je antibiotska, infekcija može biti tretirana sa penicilinima širokog spektra ili cefalosporinima, izuzev u vanrednim slučajevima. Nije osetljiv na nitrofurantoin ili tetraciklin i postoji povećanje otpornosti na ampicilin, trimetoprim i ciprofloksin. U slučajevima sa teškim formiranjem kamena, hirurgija je potrebna za uklanjanje blokade. Proteus mirabilis je deo normalne flore gastrointestinalnog trakta, a infekcija se javlja kao rezultat ulaska bakterije u urinarni trakt ili inficiranje medicinske opreme fekalnim putem. Preventiva podrazumeva dobre higijenske uslove i higijenu, uključujući i odgovarajuću sterilizaciju medicinske opreme. Takođe se sugeriše da pacijenti koji ne zahtevaju kateterizaciju, ne bi trebalo da dobiju kateterizaciju, uprkos tome što je to pogodnost za staratelja.
