To je mali protein koji se može odrediti u uzorku stolice. Naučno je dokazano da je kalprotektin veoma pouzdan biomarker (osjetljivost 90% i specifičnost 100%) za detekciju prisustva crijevne inflamacije. Određivanje fekalnog kalprotektina omogućava diferenciranje organskih oboljenja crijeva (kolitis, Crohn-ova bolest, ulceracije, diverticulitis, adenomi, kancer, infektivne bolesti) od funkcionalnih oboljenja (iritabilni kolon), kao i praćenje aktivnosti bolesti i efekata terapije.
Rutinsko izvođenje ovog testa znatno smanjuje broj endoskopskih pregleda, naročito kod pacijenata sa sindromom iritabilnog kolona (20-25% svih ambulantnih), kod kojih se endoskopski pregled radi samo da bi se isključilo eventualno postojanje organske crijevne bolesti. Određivanje koncentracije fekalnog kalprotektina je rutinska analiza u skoro svim zemljama Evropske unije, a sada se moze određivati i kod nas.
Mikroskopska upala creva prisutna je kod oko 50% pacijenata sa spondiloartritisom (SpA) i povezana je sa više ozbiljnih bolesti. Trenutno ne postoje pouzdani biomarkeri kako bi se identifikovali pacijenti u riziku. Kalprotektin je osetljiv marker neutrofilnih upala, merljiv u serumu i stolici.
Ciljevi: Proceniti da li se serumski i fekalni kalprotektin, pored C-reaktivnog proteina (CRP), može koristiti za identifikaciju pacijenata sa SpA koji su pod rizikom od mikroskopske inflamacije creva.
Metod: Serum kalprotektina i CRP izmereni su kod 125 pacijenata sa SpA. Kod njih 44, fekalni uzorci su bili dostupni za merenje kalprotektina. Svih 125 pacijenata su bili podvrgnuti ileokolonoskopiji kako bi se procenilo prisustvo mikroskopske upale creva.
Rezultati: Mikroskopska upala creva bila je prisutna kod 53 (42,4%) pacijenata sa SpA. Povišeni serum kalprotektina i CRP nezavisno su povezani sa mikroskopskom upalom creva. Fekalni kalprotektin je takođe bio značajno viši kod pacijenata sa mikroskopskom upalom creva. Pacijenti sa povišenim serumom kalprotektina i CRP-om imali su učestalost upale creva od 64% u poređenju sa 21% kod pacijenata niskim nivoom oba. Kada je bio povišen bilo CRP, bilo serum kalprotektina, rizik je bio prosečan (40%) i merenje fekalnog kalprotektina pruža detaljniju diferencijaciju. Stoga predlažemo pristup gde se prvo procenjuje serum kalprotektina i CRP, pa ukoliko je potrebno i fekalni kalprotektin. Za model koji je koristio ovaj scenario površina ispod ROC krive je bila 74.4% za otkrivanje upale creva.
Zaključak: Merenje kalprotektina u stolici i serumu, pored CRP-a, može obezbediti obećavajuću strategiju za identifikaciju pacijenata sa SpA pod rizikom od upale creva i moglo bi da ima ulogu u ukupnoj stratifikaciji pacijenata.
